Küçük çocuklarda ekran maruziyeti hangi etkilere yol açıyor?
Filipinler'de 2-3 yaş aralığındaki 419 çocuk üzerinde yapılan bir çalışmada, ekran başında kalmanın çocuklar üzerine etkisi incelendi. Çalışma sonucunda; ekran başında 2 saatten az kalmanın gelişim üzerine olumsuz etkilerinin düşük düzeyde gerçekleştiği görüldü. Buna karşın, ekran başında 2 saatten fazla kalan çocuklarda gerek alıcı gerekse ifade edici dil becerilerinde yaşıtlarına göre belirgin düzeyde sınırlılık olduğu saptandı. Ekran başında uzun kalmanın kişiler arası ilişki becerileri ve oyun becerileri gibi konulara olumsuz etkisinin ise, sadece günlük 4-5 saatten fazla ekran başında kalan çocuklarda gerçekleştiği görüldü. Ebeveynleri aşırı düzeyde ekran maruziyeti yaşayan çocuklarda, ekran maruziyeti belirgin olarak daha yüksekti. Ebeveynleri ya da diğer aile bireyleri ile birlikte ekran başında olanlarda, ekran maruziyetinin gelişim üzerine olumsuz etkilerinin daha az olduğu görüldü. Bu çalışma, ekran maruziyetinin çocuk gelişimi için zararlı olduğunu, bu zararın özellikle maruziyet günlük 2 saati aştığında ve çocuk tek başına ekran başında kaldığında daha belirgin olduğunu ve olumsuz etkilerin en çok dil gelişimi üzerinde gerçekleştiğini gösteriyor.
Prof. Dr. Ayhan Bilgiç / Çocuk ve Genç Psikiyatristi
Ekran başında geçirilen süre, küçük çocuklarda bilişsel gelişimi nasıl etkiliyor?
Fransa'da yapılan bir izlem çalışmasında; 2 yaşından 5,5 yaşına kadar olan dönemde çocukların ekran başında kaldıkları sürenin bilişsel gelişime etkisi değerlendirildi. Çalışma sonucunda; bazı ölçümlere değişiklik görülmez iken, belirli ölçümlere göre ekran başında geçirilen sürenin küçük çocuklarda dil gelişimi ve genel bilişsel gelişim açısından olumsuz etkisi olduğu saptandı. Buna karşın, bu olumsuz etkilerin ekran başında fazla kalan çocukların ailelerinin içinde bulundukları sosyokültürel ortam ve yaşam stili gibi diğer faktörlerin etkileri göz önüne alındığında düşük bir güce sahip olduğu görüldü. Bu çalışma; küçük çocukları ekran karşısında uzak tutmanın sağlıklı bir bilişsel gelişim için önemli olduğunun, ancak bu konunun öneminin gerçekçi bir düzeyde ele alınması gerektiğinin altını çizmektedir.
Prof. Dr. Ayhan Bilgiç / Çocuk ve Genç Psikiyatristi